Təşkilatçılıq bacarıqları
Qaydalar. Metodika Təşkilatçılıq bacarıqları müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu cür insanlar digər insanlarla tez bir zamanda ünsiyyət qura bilir, müxtəlif tədbirlərdə aktiv iştirak edir, ətarfındakı insanlara təsir etmək qabiliyyətinə sahib olur, təkliflərlə çıxış etməyə meyilli olurlar.
Metidika 20 sualdan ibarətdir. Hər bir suala "Bəli" və ya "Xeyr" kimi cavab verin.
Rəhbər hər şeydən əvvəl yüksək təşkilatçılıq qabiliyyətinə malik olmalıdır. O, kollektiv yaratmağı bacarmalı, işdə zəruri şərait yaratmalı, vəzifələri dəqiq bölüşdürməli və göstərişlərin yerinə yetirilməsinə müntəzəm olaraq nəzarət etməlidir. Rəhbər qarşıya qoyulan məqsədə çatmaq üçün əzmkarlıq göstərməli və zəruri resursları lazımı istiqamətdə cəmləşdirməyi bacarmalıdır.
Müasir şəraitdə istehsal rəhbərləri texniki, iqtisadi, hüquqi və digər cəhətdən savadlı olmalı və müəyyən peşə hazırlığı səviyyəsinə malik olmalıdır. Rəhbərlik etmək üçün səlahiyyətli olmaq, bütün istehsal şəraitini tam və dəqiq bilmək, bu istehsalın texnikasını müasir biliklər səviyyəsində mənimsəmək və müasir elmi bilikləri səviyyəsində olmaq lazımdır. Məsələn: bilavasitə texnoloji proseslərin idarə edilməsi ilə məşğul olan rəhbərlər, baş mühəndislər, istehsal, istehsalat və texniki şöbənin rəisləri, iş icraçıları və ustalar, nəinki yalnız istehsalın incəliklərini mükəmməl bilməli, həm də müntəzəm olaraq öz texniki səviyyələrini yüksəltməli, öz sahəsindəki bütün ən yeni nailiyyətlər haqqında təsəvvürə malik olmalı və bu nailiyyətlərdən səmərəli şəkildə istifadə etməyi də bacarmalıdır. Rəhbər istehsalın idarəedilməsinin nəzəriyyəsi və təşkili, iqtisadiyyat, hüquqi, sosiaologiya v psixologiya da daxil olmaqla zəruri elmi fənlər kompleksi ilə bərabər bir sıra texniki biliklərə yiyələnməlidir. Bundan başqa onun idarə etməyə elmi cəhətdən kompleks yanaşması və əldə etdiyi bütün bilikləri rəhbərlikdə birləşdirməsi də son dərəcə vacibdir.
Rəhbərin mühüm keyfiyyətlərindən biri təşəbbüskarlıq və müstəqil qərar qəbul etmək qabiliyyətidir. O, riskə getməyi, konstruktiv düşünməyi bacarmalı və öz tabeçiliyində olanların orijinal düşünməsini stimullaşdırılmalıdır.Rəhbər tabeçiliyində olan şəxslərə qarşı diqqətli olmalı, onların şəxsi tələbatlarını dərindən başa düşməli və hər bir şəxsə fərdi yanaşmağı bacarmalıdır. Rəhbər dözümlü, nəzakətli olmaqla bərabər tündməcaz olmamalıdır.
Rəhbərlərin özlərinə və tabeçilikdə olanlara qarşı yüksək tələbkarlığa psixoloji faktla sağlam sinirlə və istənilən şəraitə uyğunlaşmaq bacarığı ilə əlaqələndirməlidir. Rəhbərin ən başlıca mənəvi-psixoloji keyfiyyətlərindən biri düzlük və alicənablıqdır. Bu keyfiyyətlər həmişə və hər yerdə istehsalda, insanlara münasibətdə və ailədə özünü göstərməlidir.
Hamı özünü rəhbərə bərabər tutmağa çalışır və onu etalon kimi qəbul edir. Buna görə də onlar, yəni rəhbərlər həmişə və hər yerdə öz davranışlarına fikir verməlidir. Xarici görünüş onun vizit kartoçkasıdır. Bununla insan haqqında ilkin mülahizələr yürüdülür. Burada belə bir atalar sözünü xatırlamaq yerinə düşür ki, geyimlə qarşılayır, ağılla yola salırlar.
İnsanları özünə cəlb etmək bacarığı rəhbərin ən mühüm keyfiyyətlərindən biridir. Bu tabeçilikdə olanların tələbatlarını, onların maraqlarını və nəyə cəhd etdiklərini öyrənmək əsasında işlənib hazırlanan istedad və məharətdir. Kütlələri idarəetməyə mürəkkəb istehsal və sosial-məişət problemlərinin həllinə fəal cəlb etmək bacarığı xüsusilə vacibdir. Tənqid və özünü tənqidin həvəsləndirilməsi həmişə adamlara xoş təsir bağışlayır, rəhbərin nüfuzun möhkəmləndirir, inam atmosferi yaradır və əlverişli sosial-psixoloji mühit yaranmasına kömək edir.
Rəhbər göründüyü öhdəliklərə ciddi əməl etməlidir və öz emosiyalarını idarəetməyi bacarmalıdır. Davranışda humanist olmaq və ətrafdakılara hörmət hissi bəsləmək müasir rəhbərlər üçün son dərəcə vacibdir. Rəhbər üçün son dərəcə zəruri olan keyfiyyətlərdən biri də daimi işin element kimi müntəzəm və zəhlətökməyən nəzarəti təşkil etmək bacarığıdır.
