Online sürücülük imtahan testləri 55 (şərhlərlə) – Yol hərəkəti qaydaları

"C1E" altkateqoriyası - qoşqusunun icazə verilən maksimum kütləsi 750 kq-dan artıq, lakin avtomobilin yüksüz kütləsindən çox olmayan və bötövlükdə belə tərkibin icazə verilən maksimum kütləsi 12.000 kq-dan artıq olmayan yük avtomobillərini idarə etmək üçündür (m.34.IV, IX). "C" kateqoriyası icazə verilən maksimum kütləsi 3,5 t-dan artıq olan bütün bütün yük avtomobillərini idarə etmək, o cümlədən bu avtomobillərlə icazə verilən maksimu kütləsi 750 kq-dan artıq olmayan qoşqu aparmaq üçündür. "CE" kateqoriyası isə bu avtomobilləri icazə verilən maksimum kütləsi 750 kq-dan artıq olan qoşqularla idarə etməyə icazə verir (m.34.IV, IX).

Ağ fonu olan 5.22 nişanı (şəkildə 3-cü nişan) yaşayış məntəqələrində hərəkət qaydalarını tənzimləyən müvafiq tələblərin tətbiq olunduğu, göy fonu olan 5.24 nişanı (şəkildə 2-ci nişan) isə yaşayış məntəqələrində bu tələblərin tətbiq olunmadığını göstərir (m.66.II). Şəkildəki 4-cü nişan yaşayış zonasına girişdə quraşıdırılır, 1-ci və 5-ci nişalar isə başqa məlumat veməklə, yaşayış məntəqələrindən çox aralıda quraşdırılır.

Yol nişanları ilə hərəkət üstünlüyü müəyyən edilmədikdə, dairəvi hərəkət təşkil olunmuş yolayrıcıya daxil olan sürücü dairədə hərəkət edən NV-yə yol verməldir (m.42.XV). Dairəvi hərəkət təşkil olunmuş yolayrıcıya daxil olan sürücü yalnız aşağıdakı şəkildə göstərlmiş şəraitdə üstünlüyə malikdir, çünki burada 2.1 "Baş yol" nişanı quraşdırılmışdır.

"Müəyyən istiqamət üzrə hərəkət" siqnalı nizamlayıcının sinə və arxa tərəfindən gələn NV-nin hərəkətini qadağan edir, sol və sağ tərəfindən gələn relssiz NV-nin düzünə və sağa hərəkət etməsinə icazə verir (m.58.II). Şəkildə göstərilmiş şəraitdə nizamlayıcının yalnız sol və sağ tərəfindən gələn avtomobillərə hərəkəti davam etdirməyə icazə verilir.

"Müəyyən istiqamət üzrə hərəkət" siqnalı nizamlayıcının sinə və arxa təərəfindən gələn həm NV-nin, həm də piyadaların hərəkətini qadağan edir (m.58.II). Şəkildən göstərilmiş şəraitdə piyadalar tərəfindən bu qaydanın pozulmasına baxmayaraq., sürücü avtomobili dayandırmalı və nizamlayıcının müvafiq siqnalını gözləməldir.

Qoşqunun icazə verilən maksimum kütləsi 750 kq-dan artıq olan və bütövlükdə belə tərkibin icazə verilən maksimum kütləsi 3,5 t-dan artıq olan "B" kateqoriyasından olan avtomobilləri idarə etmək üçün sürücülük vəsiqəsində "BE" kateqiriyasının olması lazımdır (m.3.IV). İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 t-yə bərabər və bu kütlədən az olan avtomobillər "B" kateqoriyasından olan avtomobillər hesab olunur.

Sarı rəngli nişanlanma xətləri müvafiq nişanlarla birgə tətbiq edilir, dayanma və durmanın qadağan edildiyi yerləri işarələmək məqsədilə hərəkət hissəsinin kənarına və ya bordürün üst hissəsinə çəkilir. A və E nişanlanma xətləri digər təyinatlarla yanaşı, həm də əks-istiqamətli nəqliyyat axınlarını ayırmaq üçün tətbiq edilir. B nişanlanma xətti dörd və daha çox hərəkət zolağı olan yollarda əks-istiqamətli nəqliyyat axınlarını ayırır (m.69.VI).

NV müəyyən edilmiş müddətdə (m.30) texniki baxışdan keçirilmədiyinə görə İXM-nin 339.1-1 maddəsinə əsasən 50 manat məbləğində cərmə nəzərdə tulmuşdur. Şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb olunduqda, 20 gün ərzində texniki baxışdan keçirilməlidir. Bu müddətdə şəxs təkrarən inzibati məsuliyyətə cəlb olunmur.

Avtomobilin hərəkəti zamanı kəskin (sərt) tormozlama arzuolunmaz və təhlükəli hal kimi qiymətləndirilir. Belə hallarda yol nəqliyyat hadisələrinin baş verməsi müxtəlif səbəblərdən (təkərlərin eyni dərəcədə bloklanmaması, yolla ilişmənin eyni dərəcədə olmaması, avtomobilə təsir edən qüvvələrin və tormoz yolunun dəyişməsi və s.) qaçılmaz ola bilər. Avtomobildə intensiz şəkildə sürətin artırılması arxada hərəkət edən sürücülərdə elə təssürat yaradır ki, sürət yığan avtomobil onlardan uzaqlaşır və bu səbəbədən onunla ara məsafəsinin saxlanmasına ciddi diqqət yetirilmir. Sürət yığan avtomobilin kəskin tormoz verməsi isə əksər hallarda arxadan gələn avtomobilin onunla toqquşmasına səbəb olur.

Sutkanın qaranlıq vaxtı-sutkanın günəş batandan günəş çıxanadək olan müddətidir (m.1.48).

5.9, 5.10.1-5.10.3 nişanları (və ya “BUS” nişanlanması) ilə işarə edilmiş, ümumi istifadədə olan NV-lər üçün nəzərdə tutulmuş zolağı olan yollarda hərəkət edən digər NV-nin həmin zolaqda hərəkəti və dayanması qadağandır. Əgər bu zaman həmin zolaq qırıq-qırıq nişanlanma xətti ilə digər hərəkət hissəsindən ayrılmışdırsa, NV-lər dönərkən bu zolağa keçə bilər. Həmçinin belə yerlərdə yola girərkən və hərəkət hissəsinin sağ kənarında sərnişinlərin minməsi və düşməsi üçün bu zolağa keçməyə ümumi istifadədə olan NV-yə maneə yaratmamaq şərtilə icazə verilir (m.48.IV).

2.1 “Baş yol” nişanı həm yolun başlanğıcında, həm də yolayrıcıların qarşısında quraşdırılır və bütün hallarda yolun statusunu müəyyən edir. Bu nişanın təsir qüvvəsinin bitdiyi yeri 2.2 “Baş yolun sonu” nişanı bildirir. Şəkildə verilmiş digər nişanların təsir qüvvəsi qarşısında nişan qoyulmuş yolun hərəkət hissəsinin kəsişmə yerinə şamil edilir (m.63, m.64.V, m.65).

Yük avtomobilinin sürücüsü baş yolla yolayrıcıya yaxınlaşan və sağda olan minik avtomobilinə yol verdikdən sonra tramvayla eyni zamanda hərəkət etməlidir (m.77.I-III).

Eyni əhəmiyyətli yolların kəsişməsinə daxil olan tramvay hərəkət istiqamətindən asılı olmayaraq, relssiz NV-yə nisbətən üstünlüyə malikdir (m.77.III). Sualda sadalanan digər hallarda isə tramvay üstünlüyə malik deyildir (m.48.III, 77.I-III, 76.III).

1,2 və 4-cü cavablarda sadalanan hissə və ləvazimatlar avtomobildə olmalıdır. Lakin bunların avtmobildə olmaması onun istismarını qadağan etmir. Bunlar olmadıqda, uzaq məsafəyə səfər etmək, yaşayış məntəqələrindən kənarda və ya yolsuzluq şəraitində avtomobili idarə etmək süücünü bir sıra çətinliklərlə üzləşdirə bilər. Avtomobilə geydirilmiş şinlər ölüsünə və ya yükgötürmə qabiliyyətinə görə onun modelinə uyğun gəlmədikdə, avtomobilin istismarı qadağan edilir (1 saylı əlavə-5).

Eyni əhəmiyyətli olmayan yolların kəsişdiyi yolayrıcıya ikinci dərəcəli yolla yaxınlaşan avtobus və minik avtomobilinin sürücüləri baş yolla yaxınlaşan NV-yə yol verməlidirlər (m.77.I). Yolayrıcıda baş yol istiqamətini dəyişdiyindən, baş yolla hərəkət edən sürücülərdən yalnız sağda olan (siz) üstünlüyə malikdir. İkinci dərəcəli yollarla hərəkət edən sürücülər də öz aralarında bu qaydaları əsas tutmalıdırlar (m.77.II).

Qoşqular üçün şinlərin protektorundakı naxışların qalmış hündürlüyü normaları yedəkçi nəqliyyat vasitələrinin şinləri üçün təyin edilmiş normalarla müəyyən edilir (əlavə 1(V)).

Yaşayış məntəqələrindən kənarda  1.1, 1.2, 1.9, 1.10, 1.21 və 1.23 nişanları təkrarən quraşdırıla bilər. Təkrar qraşdırılan ikinci nişan təhlükəli sahəyə azı 50 metr qalmış quraşdırılır (m.62.IV).

İşçi tormoz sisteminin sınağı sement və ya asfalt-beton örtüklü hamar yolun quru üfüqi sahəsində və tormozlanmanın başlanğıc sürəti avtomobillər, avtobuslar və avtoqatarlar üçün saatda 40 kilometr təşkil etdikdə aparılır. İcazə verilən maksimum kütəsi 3,5 tonadək olan avtomobilin yolda sınağı zamanı işçi tormoz sisteminin tormozlama səmərəlilik norması 15.1 metrdən çox olduqda, onun istismarı qadağan edilir (əlavə 1 (I)).

Hər iki istiqamətdə hərəkəti davam etdirmək olar. Yedəkdə NV-ni apararkən sürət  50 km/saatdan artıq olmamalıdır (m.50.II, 55.III). Yaşayış zonasında yedəyəalma qadağan deyil, lakin burada maksimum hərəkət sürəti saatda 20 km-dən artıq olmamalıdır (m.45.II).