Online sürücülük imtahan testləri 22 (şərhlərlə) – Yol hərəkəti qaydaları

Yüklə birlikdə və ya yüksüz qabarit parametrlərin eni 2.5 m-dən, hündürlüyü yolun hərəkət hissəsinin səthindən 4 m-dən artıq olan, yaxud yükü NV-nin qabaritinin arxa nöqtəsindən 2 m-dən çox kənara çıxan NV-nin hərəkəti xüsusi qaydalara uyğun olaraq həyata keçirilir (m.57.VI). Şəkildə verilmiş A və B avtomobillərində qabarit ölçülər müvafiq olaraq 4 m-dən və 2.5 m-dən çoxdur.

Şəkildə göstərilmiş dörd istiqamətdən yalnız A və C üzrə hərəkəti davam etdirmək olar. 3.18.1 "Sağa dönmək qadağandır" nişanı sağa dönməyi qadağan edir. B istiqamətində hərəkət etməklə siz əks-hərəkət istiqaməti üçün nəzərdə tutulmuş hərəkət hissəsinə çıxaraq yol hərəkəti qaydalarını pozmuş olursunuz (m.49.II).

5.18 "Tövsiyə edilən sürət" nişanının 7.16 "Yaş örtük" lövhəciyi il birgə quraşdırılması sürücüləri yol örtüyü yaş olduqda (yağışlı havada və ya yağışdan sonra və s.) NV ilə saatda 40 km sürətlə hərəkət etmək barədə məlumatlandırır. Bu məlumat tövsiyə xarakterlidir.

1 və 5-ci nişanlarla işarələnən yollar da yaşayış məntəqəsi ərazisindən keçə bilər, lakin bu yolların hərəkət hissəsində, o cümlədən yol çiyinlərində dayanmaq və durmaq qadağandır (m.43.II, IV; m.52.IV). 2, 3 və 4-cü nişanlarla işarələnən yolların hərəkət hissəsinin kənarında dayanmaq və durmağa icazə verilir (əgər bunu qadağan edən yol nişanı və ya digər nizamlama vasitəsi tətbiq edilməyibsə m.52.I).

Əgər yeri dəyişdirilə bilən dayaqlarda qurulmuş müvəqqəti yol nişanının tələbi ilə yoldakı nişanlanma xətlərinin tələbləri bir-birinə ziddirsə, sürücülər müvəqqəti quraşdırılmış yol nişanının tələblərini əsas tutmalıdır (m.69.VII).

Sola və geriyədönmə manevrlərindən əvvəl soladönmə siqnalını qoşmaq lazımdır (m.42.I). Sola dönməmişdən əvvəl sürücü onu ötən NV-nin olmamasına əmin olmalı və qarşıdan gələn NV-yə yol verməlidir (m.42.IX).

Motosikletçi sola dönərkən sol zolağın kənar sol tərəfini tutmalı (m.42.VI), minik avtomobilinin sürücüsü isə sağa dönərkən hərəkət hissəsinin mümkün qədər sağ kənarına yaxın, yəni sağdan birinci zolağa daxil olmalı idi (m.42.VII). Beləliklə, dönmə manevri edən hər iki sürücü qaydaları pozmuş sayılır.

Yolayrıcıya qədər olan məsafdə qoşa bütöv xəttin, o cümlədən yolayrıcı qarşısında piyada keçidinin olması C və B trayektoriyaları üzrə dönmənin qadağan olunduğunu bildirir (m.42.XII; m.69.VII). Yolayrıcı qarşısında "Sağa hərəkət" nişanının quraşdırılması isə hərəkətin yalnız sağa davam etdirilməsinə icazə verildiyini bildirir. Bu səbəbdən də A trayektoriyası üzrə geriyə dönmək qadağandır.

Üç hərəkət zolağı olan ikitərəfli hərəkət yollarında NV yolun hərəkət hissəsinin mərkəzində yerləşən və hər iki istiqamət üçün sol kənar hesab olunan orta zolağa keçməməlidir. Orta zolağa keçməyə yalnız ötmə, yandankeçmə və sola, yaxud geriyədönmə zamanı icazə verilir (m.49.III). Ona görə də bu yolayrıcıda hərəkəti yalnız sola və ya geriyə davam etdirmək olar.

Ötmə - hərəkət etdiyi zolağı dəyişməklə hərəkətdə olan bir və bir neçə NV-ni ötüb keçməkdir (m.1.39). Relssiz NV-ni yalnız sol tərəfdən ötməyə icazə verilir (m.51.II). Deməli, yük avtomobilini yalnız sol tərəfdən ötməyə icazə verilir. Bu vəziyyətdə sağ zolaq boş olduğundan, siz həmin zolağa keçib orada hərəkəti davam etdirə, imkan olduqda yük avtomobilini (qaydaları pozmadan, təhlükəsizliyi təmin etməklə) qabaqlaya (keçə) bilərsiniz. Lakin sağ zolağa keçib sürəti artırmaqla yük avtomobilini qabaqlamaq, yenidən ikinci zolağa qayıtmaq kimi manevrlər etmək məsləhət görülmür.

Yaşayış məntəqələrində hər istiqamət üçün bir hərəkət zolağı olan yolların sol tərəfində NV-nin dayanma və durmasına icazə verilmir (m.52.II). Bu şəraitdə göstərilən yerlərdən yalnız B-də dayanmağa icazə verilir. Belə ki, Qaydalara əsasən, piyada keçidində və onlara 5 metrdən az yaxınlıqda dayanmaq qadağandır (m.52.IV).

3.28 "Durmaq qadağandır" nişanının təsir sahsi bu şəraitdə növbəti yolayrıcıya (yaşayış məntəqəsinin sonuna) kimidir (m.64.VI). Yolların müxtəlif səviyyələrdə kəsişməsi yolayrıcı sayılmır (m.1.11). Körpüdən sonrakı göstərilən yerdə avtomobilin durması 3.28 yol nişanının tələblərinə ziddir.

Şəkildən göründüyü kimi, avtomobillər baş yolda, B tramvayı ikinci dərəcəli yolda hərəkət edir. A tramvayı isə avtomobil yolunu yolayrıcıdan kənarda keçir. Yolayrıcıdan kənarda, tramvay yollarının yolun hərəkət hissəsi ilə kəsişdiyi yerlərdə tramvay, onun depodan çıxması hallarından başqa, relssiz NV-yə nisbətən üstünlüyə malikdir (m.48.III). Deməli, 1 və 3-cü avtomobillərin sürücüləri A tramvayına yol verməlidir. Eyni əhəmiyytli olmayan yolların kəsişdiyi yolayrıcıda, ikinci dərəcəli yolla hərəkət edən NV-nin sürücüsü, baş yolla yolayrıcıya yaxınlaşan NV-yə, onların sonrakı hərəkət istiqamətindən asılı olmayaraq, yol verməlidir (m.77.I-III). Bu səbəbdən 2 və 4-cü avtomobillərin sürücüləri B tramvayına nisbətən üstünlüyə malikdirlər.

Eyni əhəmiyyətli yolların kəsişdiyi yolayrıcıda NV-nin sürücüsü sağdan yaxınlaşan NV-yə yol verməlidir. Relssiz NV-nin sürücüsü sola və ya geriyə dönərkən eyni əhəmiyyətli yolda qarşı tərəfdən düzünə və ya sağa hərəkət edən NV-yə yol verməldir( m.77.III, IV). Hər iki şəkildəki şəraitdə siz sağa dönərkən digər NV-yə nisbətən üstünlüyə malik olduğunuzdan, yolayrıcını birinci keçməlisiniz. Yuxarı şəkildəki şəraitdə hər iki NV-nin, aşağıdakında isə minik avtomobilinin sürücüsü sizə yol verməlidir.

Bu yolayrıcıda göy sayrışan işıq və xüsusi səs siqnalını qoşmuş operativ NV-nin sürücüsü yol hərəkətinin digər iştirakçılarına nisbətən üstün keçid hüququna malikdir (m.74.III). Bu şəraitdə siz torpaq yoluna nisbətən bərk örtüyə malik olan baş yolda hərəkət etməyinizə baxmayaraq (m.1.9), operativ NV-yə yol verdikdən sonra hərəkəti davam etdirə bilərsiniz.

Sağa, sola və ya geriyə dönməmişdən əvvvəl sürücü həmin istiqamətdə hərəkət hissəsində müvafiq kənar vəziyyəti tutmalıdır (m.42.VI). Bu zaman elə dönmək lazımdır ki, NV hərəkət hissələrinin kəsişdiyi yerdən çıxarkən qarşıdan gələn nəqliyyatın yoluna keçməsin. NV sağa dönərkən hərəkət hissəsinin mümkün qədər sağ tərəfinə yaxın hərəkət etməlidir. (m.42.VII). Deməli, A trayektoriyası ilə hərəkəti davam etdirmək qadağandır. 1.23 nişanlanma xətti ilə işarələnmiş zolaqda yalnız ümumi istifadədə olan NV hərəkət edə bilər. Bu zolaqda digər NV-nin hərəkəti və dayanması qadağandır (m.48.IV). Deməli, C trayektoriyası ilə hərəkəti davam etmək qadağandır. Bu şəraitdə yalnız B trayektoriyası ilə hərəkətin davam etdirilməsinə icazə verilir.

Sutkanın qaranlıq vaxtı yolun işıqlandırılmayan sahələrində hərəkət edərkən duman faralarından yalnız yaxın və uzaq işıqlarla birlikdə istifadə etmək olar (m.73.V-I).

Əgər duracaq tormoz sistemi tam yüklü NV-ni 16 dərəcədən çox olmayan enişdə (yəni 0-16 dərəcə hədlərində), təchiz olunmuş vəziyyətdə minik avtomobilləri və avtobusları 23 dərəcədən (yəni 0-23 dərəcə hədlərində), təchiz olunmuş vəziyyətdə yük avtomobilləri və avtomobil qatarlarını isə 31 dərəcədən çox olmayan (yəni 0-31 dərəcə hədlərində) enişdə tərpənməz vəziyyətdə saxlaya bilmirsə, həmin NV-nin istismarı qadağan edilir (1 saylı əlavə 1).

Sutkanın qaranlıq vaxtı sürücüyə qarşı hərəkət istiqamətindən qəflətən çıxan NV-nin sürücünün gözlərini qamaşdırmamaq məqsədilə yoxuşun zirvəsinə yaxınlaşdıqda, faraların uzaq işığını yaxın işığa keçirməsi məsləhət görülür (m.73.IV).

"Ağızdan-ağıza" ağciyərlərin süni tənəffüsü zamanı zərərçəkənin başının arxaya verilmiş vəziyyətində çənəsini qabağa çəkmək lazımdır.